‘En de kwajen en de stommen gooien naar elkaar met bommen. Welkom staat er op de mat, maar de hele boel moet plat’ zong Tol Hansse in 1977 al in zijn nummer ‘Met z’n allen op een bol’. Inmiddels zijn we bijna 50 jaar en wereldwijd evenzoveel jaar oorlog voeren verder. De mens is nog altijd niet in staat de ‘goede boodschap’ die Jezus Christus verkondigde ‘Heb uw naaste net zo lief als uzelf. in de praktijk te brengen’. Kunnen we de geboorte van de zoon van God nog wel vieren anno nu? Is wat er in de Bijbel staat niet achterhaald? In gesprek met Hanna van Dorssen, predikant bij de Kogerkerk; ‘Bijbelse verhalen kunnen ook schuren en uitdagen.’

“De Kogerkerk staat open voor ideeën uit de buurt. Je ziet mij dan ook niet voor niets zitten op het kerkplein. Kerk-zijn betekent voor mij aandacht hebben voor je binnenkamer, maar er ook op uit gaan.”

Dominee van Kogerkerk Hanna van Dorssen over de kerstboodschap anno nu

Eerst even voorstellen. Wie is dominee Hanna?
“Ik ben parttime dominee bij de Kogerkerk sinds september 2020. Een beetje vreemd startmoment want we zaten toen middenin de coronapandemie. Maar er was gelijk een klik met het kerkbestuur en de kerkgemeenschap.”

U bent nog niet zo lang officieel dominee, hoe komt dat?
“Mijn vader was predikant en ik wilde niet gelijk in zijn voetsporen treden. Met mijn studie theologie heb ik jarenlang met veel plezier onder meer bij een uitgeverij van geestelijke boeken gewerkt. Ook heb ik de communicatie gedaan voor de landelijke Protestantse kerk. Uiteindelijk ben ik officieel afgestudeerd als predikant en aan de slag gegaan als als ‘invaldominee’ in Amsterdam.”

Waarom de Kogerkerk?
“Ik voelde mij er gelijk thuis. Toen ik voor de eerste keer het historische kerkgebouw binnenstapte, werd ik gepakt door de schoonheid. Het is onvoorstelbaar dat mijn naam nu op de lijst van predikanten staat waarvan de eerste uit 1686 stamt! Tegelijk sluit de combinatie met de vrijzinnig denkende Zaanse gemeente bij mij aan. Zo houden we bijvoorbeeld tijdens ZaanPride een Pride dienst voor de Lhbtqia+ gemeenschap. Ik houd ervan om een creatieve vorm aan een dienst te geven waar mensen met heel verschillende achtergronden zich thuis bij voelen.”

Er zijn ook kerken die moeite hebben met dit soort zaken…
“Zegt het gegeven ‘vijftig jaar geleden had de Kogerkerk al een voorganger die samenwoonde met een man niet genoeg over de open manier onze kerk hierover denkt?”

“Bijbelverhalen zijn verrassend, tegendraads, troostend, vreemd en bemoedigend. En ook in deze tijd nog actueel.” 

Stelling: de Bijbel is na dik 2000 jaar achterhaald.
“De taal mag dan niet meer van nu zijn, de verhalen zijn dat zeker niet. Ze bieden juist een schat aan betekenis. Ja, de teksten kunnen lastig zijn, maar verrassen nog steeds. In feite is wat er in de Bijbel staat heel revolutionair. De woorden kunnen je ook uitdagen. Ja, zelfs schuren. Ook nog in 2025.”

Hoe vertaalt u deze eeuwenoude woorden naar de actualiteit van nu?
“Ik hou ervan wat er in de Bijbel staat uit te leggen. In mijn preken maak ik als Bijbelse theoloog graag de vertaling met voorbeelden naar het nu. Voor mij is de preek maken een creatief proces. Waar gaat de Bijbeltekst over? Hoe kan ik dat koppelen aan wat er nu speelt? Dat is onder meer mijn toevoeging als parttime dominee aan de Kogerkerk gemeenschap. Gelukkig is de Zaanse kerkgemeenschap daarbij heel zelfstandig want ik werk deels als predikant in Amsterdam.”

Hoe hard klinkt de boodschap van God door vandaag de dag?
“Het lijkt me juist nu de tijd om die van de daken af te schreeuwen. Maar dan wel als boodschap van iemand die heel dicht bij je staat. Zoals Mozes ervaarde bij het brandend braambos. God als ‘Ik zal er zijn voor jou’- dat zegt God tegen Mozes. . We weten niet de naam van God. Tegelijk zijn er mensen die in Zijn naam dingen doen die Godgeklaagd zijn. Hem laten buikspreken. Hebben geannexeerd. De poëzie van Henriette Roland Holst ‘De zachte krachten zullen zeker winnen’ past veel beter bij wat God aan ons doorgeeft. De Bijbel daagt je daarin uit zelf te ontdekken wie God is en waar Hij voor staat.”

Dat is mooi, maar wat biedt ‘de kerk’ ons nu?
“Samen met Hem onze samenleving vorm geven. Samen omgaan met wat ons als mens overkomt. Juist nu in een tijd waarop het er wel op aan komt. Samenkomen in een gebouw met prachtige kaarsenkronen, schitterend orgel is imponerend. Maar zingeving en de ontmoeting met elkaar na de dienst is een minstens zo’n belangrijk onderdeel van de gemeenschap.”

Wat is de kerk voor u persoonlijk?
“Ik vind het belangrijk dat een kerk mensen verbindt. De Kogerkerk wil zo’n verbindende kerk zijn. Iedereen is welkom, of je nu wel of niet vertrouwd bent met de christelijke geloofstraditie. Tegelijk is het een plek waar samen gelachen en gehuild wordt. Waar je elkaar ontmoet bij de koffie na een dienst. Bij een van de vele concerten die worden georganiseerd. Waar je een kaarsje aansteekt op Allerzielen. Je kind kunt laten dopen. Of waar je Sint Maarten in het echt kunt ontmoeten en zijn verhaal aanhoort.”

Wat vindt u leuk en lastig als predikant?
“Een mooie liturgie samenstellen, de spanningsboog tussen muziek en de juiste woorden vinden, de ontmoetingen vind ik allemaal leuk en mooi werk. In feite kom je als predikant bij mensen thuis op bezoek met lege handen. Ik verleen geen thuiszorg, verkoop geen tastbare producten.. Je luistert naar levensverhalen en probeert die te verbinden met het geloof. Een kerkdienst heeft ook wat van theater weg, terwijl dit natuurlijk niet het geval is. Ik zie het als soort van poëzie waarbij de ontmoeting tussen God en de mensen de samenkomst uniek maakt.’

U bent nu vier jaar predikant in de Zaanstreek, valt het mee of tegen?
“Onze gemeenschap telt zo’n 200 leden. Die zien we echt niet allemaal iedere zondag terug in de kerk. In de Kogerkerk gebeuren allerlei mooie dingen, zoals de concerten op de zaterdag met hele goede musici. Ik ervaar de Zaanse gemeenschap als enthousiast. Maar ook een die z’n mond open doet als het niet zint. Dat maakt mijn werk juist leuk en spannend.”

Kerstnachtdienst 24 december

Op kerstavond, 24 december, ben je vanaf 20.30 uur welkom voor het meemaken van de kerstnachtdienst met als thema ‘De echte kerststal’.

Er was voor Jozef en Maria geen plaats in de herberg. Hun plaats was buiten. Bij de herders, de schapen, de os en de ezel. In een eenvoudige stal, ver weg van paleizen, wordt het kerstkind geboren. Daar hoort hij thuis. Maar de mensen waren dat al snel vergeten. Ze bouwden prachtige kathedralen. Allemaal voor het kind. Gelukkig was er één die het niet vergat. Hij leefde ruim achthonderd jaar geleden in Italië als monnik. Franciscus van Assisi. Op een dag, in de winter van 1223, liep hij door de velden. Het was bijna kerst. Hoe zou hij dat verhaal van lang geleden tot leven kunnen wekken voor de mensen van nu? Opeens wist hij het. Laat u door hem verrassen op kerstavond in de sfeervolle met kaarsenkronen verlichte Kogerkerk.

Met medewerking van vocaal kwintet Full House. Zij zingen Christmas Carols en nog veel meer kerstmuziek. Bezoekers kunnen meezingen met bekende kerstliederen. Na afloop is er Glühwein. Aanvang: 21.00 uur, kerk open vanaf 20.30 uur. De Kogerkerk is gevestigd aan de Kerkstraat 14 in Koog aan de Zaan. Zie ook www.kogerkerk.nl

Tekst: Dirk Karten